Differenze tra le versioni di "Pange lingua (Tantum ergo)"

Da Gregorianum.org.
Jump to navigation Jump to search
(Creata pagina con "''Tratto da WikiPedia.org'' Il '''Pange lingua''' è l'inno eucaristico per eccellenza della Chiesa cattolica. Fu composto da Venanzio Fortunato (530-607)<ref>Umberto Dell'Or...")
 
Riga 11: Riga 11:
 
|valign=top|
 
|valign=top|
 
; '''Testo latino'''
 
; '''Testo latino'''
''Textus''<br />
+
''Pange, lingua, gloriósi''<br />
 +
''Córporis mystérium,''<br />
 +
''Sanguinisque pretiosi,''<br />
 +
''Quem in mundi pretium''<br />
 +
''Fructus ventris generosi''<br />
 +
''Rex effudit gentium.''<br />
 +
 
 +
''Nobis datus, nobis natus''<br />
 +
''Ex intacta Virgine,''<br />
 +
''Et in mundo conversatus,''<br />
 +
''Sparso verbi semine,''<br />
 +
''Sui moras incolatus''<br />
 +
''Miro clausit ordine.''<br />
 +
 
 +
''In supremæ nocte cenæ''<br />
 +
''recumbens cum fratribus,''<br />
 +
''observata lege plene''<br />
 +
''cibis in legalibus''<br />
 +
''Cibum turbæ duodenæ''<br />
 +
''se dat suis manibus.''<br />
 +
 
 +
''Verbum caro, panem verum''<br />
 +
''verbo carnem efficit:''<br />
 +
''fitque sanguis Christi merum,''<br />
 +
''et si sensus deficit,''<br />
 +
''ad firmandum cor sincerum''<br />
 +
''sola fides sufficit.''<br />
 +
 
 +
'''(Tantum ergo)'''<br />
 +
''Tantum ergo sacramentum''<br />
 +
''veneremur cernui,''<br />
 +
''et antiquum documentum''<br />
 +
''novo cedat ritui;''<br />
 +
''præstet fides supplementum''<br />
 +
''sensuum defectui.''<br />
 +
 
 +
''Genitori Genitoque''<br />
 +
''laus et iubilatio,''<br />
 +
''salus, honor, virtus quoque''<br />
 +
''sit et benedictio;''<br />
 +
''Procedenti ab utroque''<br />
 +
''compar sit laudatio.''
 +
 
 +
''Amen.''
  
 
|valign=top|
 
|valign=top|
Riga 18: Riga 61:
  
 
|}
 
|}
 +
 
== Spartiti musicali ==
 
== Spartiti musicali ==
 
Spartito gregoriano, impaginato su foglio formato A4:
 
Spartito gregoriano, impaginato su foglio formato A4:

Versione delle 18:29, 30 lug 2019

Tratto da WikiPedia.org

Il Pange lingua è l'inno eucaristico per eccellenza della Chiesa cattolica. Fu composto da Venanzio Fortunato (530-607)[1] e poi ripreso da San Tommaso d'Aquino, per incarico di papa Urbano IV, per la liturgia della solennità del Corpus Domini, istituita ad Orvieto nel 1264 in seguito al cosiddetto "miracolo di Bolsena" dell'anno precedente.[2].

L'inno, che si rifà al precedente omonimo Pange lingua, composto circa sette secoli prima da Venanzio Fortunato[3][4], ripercorre l'Ultima cena di Cristo; come preghiera di adorazione dell'eucaristia, viene cantato al termine della Messa in Cena Domini il Giovedì Santo, quando il Santissimo Sacramento viene portato in processione all'altare della reposizione, e il giorno del Corpus Domini. È anche l'inno dei primi e secondi Vespri di questa solennità. Il testo è organizzato in sei strofe da sei versi, organizzate in tre distici. Il primo verso di ogni distico è un quadrimetro trocaico la cui cesura cade dopo i primi due piedi; il secondo verso è un quadrimetro trocaico catalettico (manca dell'ultima sillaba non accentata) e non presenta forti cesure. La rima è alternata (ABABAB).

In qualsiasi liturgia dedicata, o che si concluda con la Benedizione eucaristica, è uso cantare le ultime due strofe di questo inno, estrapolate come Tantum Ergo Sacramentum.

Testo e traduzioni

Testo latino

Pange, lingua, gloriósi
Córporis mystérium,
Sanguinisque pretiosi,
Quem in mundi pretium
Fructus ventris generosi
Rex effudit gentium.

Nobis datus, nobis natus
Ex intacta Virgine,
Et in mundo conversatus,
Sparso verbi semine,
Sui moras incolatus
Miro clausit ordine.

In supremæ nocte cenæ
recumbens cum fratribus,
observata lege plene
cibis in legalibus
Cibum turbæ duodenæ
se dat suis manibus.

Verbum caro, panem verum
verbo carnem efficit:
fitque sanguis Christi merum,
et si sensus deficit,
ad firmandum cor sincerum
sola fides sufficit.

(Tantum ergo)
Tantum ergo sacramentum
veneremur cernui,
et antiquum documentum
novo cedat ritui;
præstet fides supplementum
sensuum defectui.

Genitori Genitoque
laus et iubilatio,
salus, honor, virtus quoque
sit et benedictio;
Procedenti ab utroque
compar sit laudatio.

Amen.

Traduzione liturgica in lingua italiana

testo

Spartiti musicali

Spartito gregoriano, impaginato su foglio formato A4:

600px

Spartito disponibile in formato PDF impaginato su foglio A4, Media:xxx.pdf

Video

Versione tratta dal Liber Usualis (1961), p. pp. 880-881, cantata dai monaci benedettini di Santo Domingo de Silos.

Codice sorgente GABC

codice

Bibliografia

Note

  1. Umberto Dell'Orto e Saverio Xeres, Manuale di Storia della Chiesa II, Il Medioevo, a cura di Renato Mambretti, Brescia, Morcelliana, 2017, p. 95.
  2. San Tommaso d'Aquino
  3. San Venanzio Fortunato, su http://www.santiebeati.it.
  4. Secondo Massimo Mila, l'autore del Pange lingua è l'italiano Claudiano Mamerto, morto tra il 473 e il 475 (Breve storia della musica, p. 25, Pbe Einaudi, 1963).